Κυριακή, 11 Οκτωβρίου 2020 | 14:18

Γράφει η Άννα Απέργη | T-zine.gr

11 Οκτωβρίου – Ημέρα Coming Out

Coming out ή αλλιώς γνωστοποίηση, είναι όταν μοιράζεσαι με κάποιο άτομο ή μία ομάδα ανθρώπων την εσωτερική αντίληψη που έχεις για το φύλο σου, δηλαδή την ταυτότητα φύλου σου ή το τι σε ελκύει συναισθηματικά ή σεξουαλικά, δηλαδή τον σεξουαλικό σου προσανατολισμό.

Αρχικά θα πρέπει να διαχωρίσουμε τη γνωστοποίηση – coming out, δηλαδή το πως γνωστοποιούμε εμείς είτε την ταυτότητα φύλου μας, είτε τον σεξουαλικό μας προσανατολισμό, από την αποκάλυψη – outing, που γίνετε από τρίτα πρόσωπα, χωρίς την θέληση ή την συγκατάθεση μας.

Το coming out, είναι πάντα επιθυμητό, αυξάνει την ορατότητα, ενώ στην αντίθετη περίπτωση το outing, είναι μία πράξη βίας.

Η διαδικασία του coming out, είναι μία διαδικασία ελευθερίας της έκφρασης και ειλικρίνειας, που σε κάνει να νιώθεις σαν να έφυγε ένα τεράστιο βάρος που κουβαλούσες στις πλάτες σου, παράλληλα όμως, για πολλά ΛΟΑΤΚΙ πρόσωπα, είναι και φοβερά αγχωτικό.

Το coming out, θα πρέπει να το διαχωρίσουμε σε διάφορα επίπεδα. Στο coming out προς το φιλικό μας περιβάλλον, προς ένα μέλος ή περισσότερα μέλη της οικογένειας που θεωρούμε ότι μπορούν να μας νιώσουν και να μας καταλάβουν, προς όλο το οικογενειακό περιβάλλον, προς το σχολικό περιβάλλον, το coming out στην εργασία και τέλος προς την ευρύτερη κοινωνία.

Η διαδικασία της γνωστοποίησης, διαφέρει από πρόσωπο σε πρόσωπο, κυρίως στο πόσο έχει αποκτήσει αυτοπεποίθηση και το πόσο έχει δουλέψει εσωτερικά με τον ίδιο του τον εαυτό ώστε να καταφέρει να κατακτήσει την αυτοεκτίμηση προκειμένου να μπει στη διαδικασία να κάνει το coming out.

Βέβαια, πρωταρχική σημασία έχει το οικογενειακό περιβάλλον που μεγαλώνει ένα πρόσωπο και την αγάπη, τη φροντίδα αλλά και την προστασία που αντλεί μέσα από αυτό.

Τρανς πρόσωπα και coming out

Τα περισσότερα τρανς πρόσωπα, αντιλαμβάνονται την ταυτότητα φύλου τους σε πολύ μικρή ηλικία. Καταλαβαίνουν δηλαδή, ότι το φύλο με το οποίο έχουν καταγραφεί κατά την γέννηση τους, δεν ταιριάζει με την εσωτερική αντίληψη που έχουν τα ίδια για το φύλο τους, αυτό που ονομάζουμε κοινωνικό φύλο, με αποτέλεσμα η εσωτερική ανάγκη εξωτερίκευσης της έκφρασης του φύλου να είναι ακόμη πιο έντονη αλλά και πιο πιεστική ταυτόχρονα.

Αυτό που συμβαίνει εσωτερικά σε ένα τρανς πρόσωπο σε σχέση με το φύλο του, είναι τόσο έντονο, που δεν μπορεί παρά να εξωτερικευθεί. Αυτό βέβαια, διαφέρει από πρόσωπο σε πρόσωπο και εξαρτάται πάντα από το πόσο εύκολα ή δύσκολα, αργά ή γρήγορα γίνεται αυτό, σε μικρότερη ή μεγαλύτερη ηλικία, στην παιδική, στην εφηβική ηλικία ή και πιο αργότερα κατά την ενηλικίωση του.

Σύμφωνα με πλήθος επιστημονικών μελετών, ένα παιδί στην ηλικία των τριών έως έξι ετών, ήδη έχει διαμορφώσει την αντίληψη για το φύλο που βιώνει. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις προσώπων που η αντίληψη για το φύλο τους γίνεται πιο στέρεα, περίπου λίγο πριν μπουν στην περίοδο της εφηβείας.

Οικογενειακό περιβάλλον

Το οικογενειακό περιβάλλον είναι ο πιο βασικός πυλώνας για ένα τρανς πρόσωπο, αν και εφόσον κατά την γνωστοποίηση, το τρανς πρόσωπο θα λάβει θετική ανταπόκριση, αποδοχή, ώστε να νιώσει ασφάλεια.

Σε πολλές περιπτώσεις βέβαια, δεν πρόκειται ακριβώς για μία διαδικασία γνωστοποίησης – coming out, αλλά ότι οι γονείς αντιλαμβάνονται ότι ο τρόπος που εκφράζεται το παιδί τους, δεν είναι τόσο κοντά ή καθόλου κοντά αν θέλετε, με το φύλο που του είχε αποδοθεί κατά τη γέννηση του, αυτό που ονομάζουμε «έκφραση φύλου». Επίσης, ένα πολύ συχνό φαινόμενο είναι ότι οι περισσότεροι γονείς συγχέουν την έκφραση φύλου με το σεξουαλικό προσανατολισμό. Βλέποντας ένας γονέας μία διαφορετική συμπεριφορά του παιδιού του, το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι ότι το παιδί τους είναι ομοφυλόφιλο και αυτό γίνεται βεβαίως επειδή ένα παιδί σε μία μικρή ηλικία δεν γνωρίζει τι σημαίνει ακριβώς «τρανς κατάσταση» ώστε να κάνει τη γνωστοποίηση. Παρόλα αυτά, ένας γονιός, μπορεί να το αντιληφθεί μέσα από μία σειρά από τρόπους, τον τρόπο συμπεριφοράς, ομιλίας, κίνησης, τον τρόπο ένδυσης.

Σε αυτό το σημείο ιδιαίτερο σπουδαίο ρόλο παίζει η αντίληψη που έχει ένας γονιός, η αγάπη για το παιδί του, προκειμένου να το καταλάβει, να το αποδεχτεί, να το στηρίξει και να του παρέχει την προστασία που του χρειάζεται. Σε αντίθετη περίπτωση οι επιπτώσεις θα είναι όχι απλά δυσάρεστες αλλά και τραυματικές τόσο για το ίδιο το παιδί, όσο και για τους γονείς.

Σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές, οι περιπτώσεις απόπειρας αυτοκτονιών είναι ιδιαίτερα αυξημένες σε τρανς παιδιά και εφήβους που μεγαλώνουν μέσα σε ένα μη ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον και έχουν να αντιμετωπίσουν κακοποιητικές ή ακόμα και εχθρικές συμπεριφορές από τους ίδιους τους γονείς. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις τρανς παιδιών που έφυγαν μακριά από την οικογένεια τους γιατί δεν ένιωθαν ασφαλή ή που εκδιώχθηκαν από τους γονείς τους, όταν γνωστοποίησαν την ταυτότητα φύλου τους.

Σχολικό περιβάλλον

Ανάμεσα στις υποχρεώσεις του σχολείου είναι η προστασία που πρέπει να παρέχει στις μαθήτριες και τους μαθητές. Αυτό στη θεωρία. Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;

Πόσες φορές δεν έχουμε δει ή ακούσει ότι διάφορα πειράγματα που συμβαίνουν μέσα στο χώρο του σχολείου και που στην αρχή μπορεί να φαίνονται στα μάτια μας αθώα, στην συνέχεια καταλαβαίνουμε ότι δεν ήταν και τόσο αθώα με αποτέλεσμα να γίνονται όλο και πιο έντονα ενώ να αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς και εν τέλει να έχουμε κακοποιήσεις παιδιών;

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει βιωματικές ιστορίες τρανς προσώπων που κατά την σχολική περίοδο της ζωής τους χλευάζονταν από τα άλλα παιδιά για το πόσο κορίτσι ή αγόρι μπορεί να ήταν ή που να τους ασκήθηκε βία λόγω της διαφορετικότητας τους, με αποτέλεσμα να μην νιώθουν ασφαλή μέσα στο χώρο του σχολείου;

Τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις, η πατριαρχία, ο σεξισμός, η ομοφοβία και τρανσφοβία είναι κάποιες από τις κινητήριες δυνάμεις που ενισχύουν τον ενδοσχολικό εκφοβισμό – bullying.

Σύμφωνα με παγκόσμιες έρευνες, το 82% των τρανς ανθρώπων έχουν σταματήσει το σχολείο λόγω εκφοβισμού, το 44% έχουν κακοποιηθεί σωματικά, το 69% έχουν υποστεί εκφοβισμό, ενώ τα τρανς παιδιά και έφηβοι έχουν 6% μεγαλύτερη πιθανότητα για κατάθλιψη και 8% μεγαλύτερες πιθανότητες για απόπειρα αυτοκτονίας.

Το σχολικό περιβάλλον δυστυχώς ακόμη και σήμερα -εν έτη 2020 και πάμε για το 2021- πολύ συχνά δεν είναι καθόλου ασφαλής χώρος για τα τρανς παιδιά και επομένως η γνωστοποίηση μπορεί να είναι μία ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία ή ακόμα μπορεί να επιφέρει και την εγκατάλειψη του σχολείου.

Επίσης, λόγω του ότι στα περισσότερα τρανς παιδιά η γνωστοποίηση δεν γίνεται συνήθως με τρόπο να πούνε ότι είναι τρανς, αλλά γίνεται μέσω του τρόπου με τον οποίο εκφράζονται (έκφραση φύλου), ιδιαίτερα στο σχολικό περιβάλλον χρειάζεται να δώσουμε μεγάλη βαρύτητα και προσοχή.

Πρέπει να γίνουν δράσεις τόσο προς τους μαθητές και μαθήτριες ώστε να κατανοήσουν την διαφορετικότητα των ανθρώπων, όσο και προς τους εκπαιδευτικούς προκειμένου να έχουν την αντίληψη και τις απαραίτητες γνώσεις πάνω στα θέματα της έκφρασης, ταυτότητας, χαρακτηριστικών φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Να ενταχθεί στα σχολεία μας ειδικό μάθημα που να συμπεριλαμβάνει όλες τις διαστάσεις του φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού, όπως υπάρχει σε άλλες χώρες από τη δεκαετία του ’80. Μόνο έτσι θα μπορούμε να μιλάμε για ασφαλείς σχολικούς χώρους για τα τρανς παιδιά, που δεν θα φοβούνται να εκφράσουν το φύλο τους και η γνωστοποίηση δεν θα είναι για αυτά μία τραυματική εμπειρία.

Εργασιακό περιβάλλον

Δυστυχώς τα τρανς πρόσωπα αντιμετωπίζουν στο μέγιστο βαθμό αποκλεισμό από το χώρο της εργασίας από κάθε άλλο άνθρωπο. Ιδιαίτερα για τα τρανς πρόσωπα που δεν έχουν μεταβάλλει τα στοιχεία των εγγράφων τους με τη διαδικασία της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, όταν ένας εργοδότης αντιληφθεί πως ένα πρόσωπο είναι τρανς λόγω της αναντιστοιχίας που υπάρχει με τα στοιχεία της ταυτότητας, κάπου εκεί σταματά και το όνειρο της πρόσληψης του.

Στην ουσία, για ένα τρανς πρόσωπο που δεν έχει μεταβάλλει τα έγγραφα του, σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας του, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν υπάρχει αυτό που ονομάζουμε comig out, αλλά κακοποιητικό outing, δηλαδή μία ξεκάθαρη παραβίαση της ιδιωτικότητας του. Όταν θα βρεθεί σε μία δημόσια υπηρεσία, σε μία τράπεζα ή οπουδήποτε που θα χρειαστεί να επιδείξει τα στοιχειά της ταυτότητας του, θα πρέπει να εξηγεί και το τι είναι ή τι δεν είναι.

Το coming out, από το πως θα γνωστοποιήσει την ταυτότητα φύλου του, μέχρι το πότε, θα λέγαμε γενικότερα ότι είναι μία δύσκολη διαδικασία ιδιαίτερα για ένα τρανς πρόσωπο. Κάθε τρανς πρόσωπο χρειάζεται να δώσει χώρο αλλά και χρόνο στον εαυτό του, ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα γι’ αυτό.

Αν κάποιο τρανς πρόσωπο νιώσει ότι χρειάζεται υποστήριξη σε αυτό, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), μπορεί να του παρέχει την στήριξη και την ενδυνάμωση που του χρειάζεται μέσω της ομάδας των ειδικών ψυχικής υγείας του σωματείου.

Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ)
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210. 9210 697
Δευτέρα – Παρασκευή 09.00 – 17.00
E-mail: contact@tgender.gr – transgender.support.association@gmail.com

Πηγές:

• Ταυτότητα και Έκφραση Φύλου- Ορολογία, Διακρίσεις, Στερεότυπα και Μύθοι | Μαρίνα Γαλανού
• Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ταυτότητα Φύλου | Thomas Hammarmberg

Δείτε επίσης

♦ Διαβάστε: Μαρίνα Γαλανού: «Η Πολιτεία να αναπτύξει πολιτική προαγωγής της διαφορετικότητας στον χώρο της εργασίας»

♦ Διαβάστε: COVID-19: Together We Can Talk | Ομάδα Συμβουλευτικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης του ΣΥΔ

♦ Διαβάστε: Τα παιδιά έχουν όνειρα, ας μην τους τα κάνουμε εφιάλτες

Δείτε όλες τις ειδήσεις με χρονολογική σειρά εδώ.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιοδήποτε θέμα σχετικά με τον δικτυακό μας τόπο στο
email: tzine2016@gmail.com.

© T-zine.gr 2018 | Για τις τελευταίες LGBTI ειδήσεις να επισκέπτεστε το T-zine.gr καθημερινά. Μπορείτε επίσης να γίνετε μέλος στη σελίδα μας στο Facebook και στο Twitter

© T-zine.gr