Δεν υπάρχει τίποτα θεραπευτικό στις ονομαζόμενες θεραπείες μεταστροφής.
Καμία θεραπεία: τερματισμός των ονομαζόμενων «θεραπειών μεταστροφής» για τους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους
* Σχόλιο της Dunja Mijatović | Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
- Μετάφραση: Κίμων Μελικέρτης
Αυτά είναι τα λόγια ενός διεμφυλικού ατόμου ενεργού στον ακτιβισμό που μίλησε μαζί μου σε μια πρόσφατη συγκέντρωση με την κοινωνία των πολιτών. Αυτή η απλή πρόταση αποκαλύπτει τον ύπουλο χαρακτήρα των παρεμβάσεων που ισχυρίζονται ότι μπορεί και πρέπει να αλλάξει ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα φύλου ή η έκφραση φύλου ενός ατόμου (SOGIE). Μια τέτοια έννοια είναι επικίνδυνη και δεν έχει θέση σε μια κοινωνία που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ωστόσο, αυτές οι παρεμβάσεις συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη, συχνά νόμιμα και συνήθως υπό το πρόσχημα ιατρικών ή θρησκευτικών αρχών. Παρά τις βαθιές και μακροχρόνιες βλαβερές συνέπειες που μπορεί να έχουν αυτές οι πρακτικές, πολλά θύματα δεν έχουν ούτε την αναγνώριση των βλαβών που έχουν υποστεί ούτε την αποκατάσταση τους. Αυτό πρέπει να τελειώσει.
Φύση, επικράτηση και αντίκτυπος των πρακτικών μεταστροφής σε σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου και έκφραση φύλου (SOGIE)
Στον πυρήνα τους, οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου (γνωστές και ως λεγόμενες «θεραπείες μεταστροφής») σκοπεύουν να αλλάξουν ή να καταστείλουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή την έκφραση φύλου ενός ατόμου όταν δεν συμμορφώνονται με την αντιληπτή κυρίαρχη νόρμα. Αν και έχει πολλές μορφές, αυτές οι πρακτικές συνήθως συμβαίνουν με τις ακόλουθες μεθόδους:
Ψυχοθεραπεία – συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφορικής και γνωστικής θεραπείας και πρακτικών που βασίζονται στην αποστροφή (όπως ηλεκτροσόκ και φάρμακα που προκαλούν ναυτία), βασισμένη στην πεποίθηση ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα φύλου ή η έκφραση φύλου ενός ατόμου είναι αποτέλεσμα κάποιας προηγούμενης, μη φυσιολογικής εμπειρίας.
Ιατρική παρέμβαση – συμπεριλαμβανομένων φαρμακευτικών προσεγγίσεων, όπως η χρήση ορμονών ή στεροειδών, προκειμένου να διορθωθεί μια υποτιθέμενη βιολογική ανισορροπία, και
Παρεμβάσεις με βάση την πίστη – προσπάθειες απαλλαγής ενός ατόμου από ένα υποτιθέμενο «κακό» που είναι η αιτία του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφραση φύλου του, μέσω «καθοδήγησης» από έναν πνευματικό σύμβουλο, και που μπορεί να περιλαμβάνει υποταγή σε προσβολές, ξυλοδαρμούς ή εξορκισμό.
Αυτές οι πρακτικές μερικές φορές λειτουργούν ως επιχειρησιακές πρωτοβουλίες, προωθώντας ενεργά επιβλαβή μηνύματα και υπηρεσίες σε ευάλωτα άτομα μέσω διαφημίσεων και αποκομίζοντας κέρδη από τα ίδια άτομα.
Πρόσφατες αναφορές υποδεικνύουν ότι ορισμένες από αυτές τις επιχειρήσεις έχουν εκμεταλλευτεί νομοθετικές αποκλίσεις σχετικά με τις πρακτικές μεταστροφής στο σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου ή έκφραση φύλου SOGIE στην Ευρώπη και μετεγκαταστάθηκαν εκεί όπου εξακολουθούν να είναι νόμιμες.
Η επικράτηση των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου σε όλη την Ευρώπη δεν είναι γνωστή, καθώς συχνά λαμβάνουν χώρα υπό μυστικές συνθήκες. Υπολογίζεται ότι το 2% των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην ΕΕ έχουν υποβληθεί σε τέτοιες πρακτικές και ότι το 5% τους έχουν προσφερθεί, αν και τα πραγματικά στοιχεία μπορεί να είναι πολύ υψηλότερα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα που είναι διαθέσιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), περίπου το ένα πέμπτο των ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπων εκεί έχουν βιώσει πρακτικές μεταστροφής στο σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα ή έκφραση φύλου και οι τρανς άνθρωποι στοχοποιούνται δυσανάλογα από αυτές τις παρεμβάσεις.
Επίσης, με προβληματίζουν ιδιαίτερα τα ευρήματα ότι, παγκοσμίως, τα παιδιά και οι νέοι ενήλικες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να υποβληθούν σε αυτά.
Οι επιπτώσεις αυτών των πρακτικών μπορεί να είναι καταστροφικές. Τα άτομα που υποβάλλονται σε αυτά μπορεί να υποφέρουν από σημαντική ψυχολογική βλάβη, όπως κατάθλιψη και άγχος, ντροπή ή μίσος για τον εαυτό τους, σκέψεις αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας, διαταραχή μετατραυματικού στρες, καθώς και σωματικές συνέπειες για την υγεία, όπως έλκη στομάχου, σεξουαλικές και διατροφικές διαταραχές και ημικρανίες. Οι ίδιες οι παρεμβάσεις μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε μόνιμη σωματική βλάβη.
Ένα σαφές μήνυμα από τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων: δεν υπάρχει χώρος για τις πρακτικές μεταστροφής στο σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου ή έκφραση φύλου.
Αυτές οι πρακτικές συγκρούονται με μια συντριπτική συναίνεση των διεθνών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των επιστημονικών φορέων. Το 2020, ο Ανεξάρτητος Εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία από τη βία και τις διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου (IESOGI), Victor Madrigal-Borloz, ζήτησε μια παγκόσμια απαγόρευση των πρακτικών μεταστροφής, χωρίς διάκριση μεταξύ καταναγκαστικών και κακοποιητικών πρακτικών έναντι των υποτιθέμενων «μη -καταναγκαστικών» και «μη κακοποιητικών».
Την ίδια χρονιά, μια ομάδα μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε συνέχεια ψηφίσματος του 2018 , κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει απαγόρευση σε ολόκληρη την ΕΕ. Η τρέχουσα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ ταξινομεί περαιτέρω τέτοιες πρακτικές ως επιβλαβείς για τη σωματική και ψυχική υγεία των ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπων. Στο Συμβούλιο της Ευρώπης, τέτοιες πρακτικές έχουν επικριθεί από πολλά όργανα, συμπεριλαμβανομένης της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης και του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών.
Η διεθνής τάση προς την αποπαθολογικοποίηση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων είναι μια βασική εξέλιξη για την αναγνώριση ότι η διαφορετικότητα του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου δεν είναι ασθένεια και επομένως δεν μπορεί να «θεραπευθεί» μέσω πρακτικών μεταστροφής.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αφαιρέσει την ομοφυλοφιλία ως παθολογία ή ασθένεια από το 1990. Σχεδόν τριάντα χρόνια αργότερα, επαίνεσα την αφαίρεση της (ονομαζόμενης έως τότε) διαταραχής ταυτότητας φύλου από τη λίστα των ψυχικών ασθενειών στην 11η έκδοση της Διεθνούς Ταξινόμησης Νοσημάτων (ICD). -11) ως ευπρόσδεκτη και καθυστερημένη εξέλιξη, σημειώνοντας παράλληλα ότι μένει να γίνει δουλειά για την πλήρη αποπαθολογικοποίηση της ποικιλομορφίας του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου.
Επαγγελματικά σωματεία ψυχολόγων στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν καταδίκασαν επίσης σθεναρά τις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου, τονίζοντας ότι είναι ιατρικά αδικαιολόγητες, ανήθικες και προκαλούν σημαντική βλάβη.
Είναι ζωτικής σημασίας να αναγνωριστεί ότι οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου παρεμβαίνουν σε πολλά ανθρώπινα δικαιώματα.
Ειδικότερα, είμαι πεπεισμένη ότι αυτές οι πρακτικές είναι ασυμβίβαστες με πολλές εγγυήσεις βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ). Όπως διευκρινίστηκε από πολλούς διεθνείς φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής του ΟΗΕ Κατά των Βασανιστηρίων και του Ειδικού Εισηγητή για τα βασανιστήρια και άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου μπορούν να φτάσουν το όριο της κακομεταχείρισης, το οποίο απαγορεύεται βάσει του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ.
Αυτές οι πρακτικές είναι εξευτελιστικές, στο βαθμό που ταπεινώνουν τα άτομα που υποβάλλονται σε αυτές, μειώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους και μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική σωματική και ψυχική ταλαιπωρία. Σε ιδιαίτερα τρομερές περιπτώσεις, για παράδειγμα όπου χρησιμοποιείται βία ή σεξουαλική κακοποίηση, τέτοιες πρακτικές μεταστροφής μπορεί να ισοδυναμούν με βασανιστήρια.
Δεδομένου ότι αυτές οι πράξεις μπορεί να είναι επιζήμιες για την ψυχική και σωματική υγεία ενός ατόμου, ενδέχεται επίσης να επηρεάσουν τη σωματική ή ψυχολογική ακεραιότητα και την προσωπική του αυτονομία, η οποία προστατεύεται από το άρθρο 8 ΕΣΔΑ (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής).
Επιπλέον, η Επιτροπή Οικονομικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Δικαιωμάτων του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου παραβιάζουν το δικαίωμα των ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπων στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία.
Είναι σημαντικό, δεδομένου ότι αυτές οι πρακτικές μεταχειρίζονται τους ανθρώπους διαφορετικά με βάση χαρακτηριστικά όπως ο σεξουαλικός προσανατολισμός ή η ταυτότητα φύλου και δεν έχουν αντικειμενική και λογική αιτιολόγηση, δεν φαίνονται σχεδόν συμβατές με την απαγόρευση των διακρίσεων που κατοχυρώνεται στο άρθρο 14 ΕΣΔΑ και στο άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 12 της ΕΣΔΑ.
Στην περίπτωση των παιδιών, το μείζον συμφέρον τους πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό μέλημα σε όλες τις ενέργειες που τα αφορούν (άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού). Συμμετέχω στον Ανεξάρτητο Εμπειρογνώμονα σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου για να διαπιστώσω ότι η υπαγωγή ενός παιδιού στις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου δεν μπορεί ποτέ να είναι προς το βέλτιστο συμφέρον του.
Όσον αφορά τους ενήλικες που υπόκεινται σε αυτές τις πρακτικές, το γεγονός ότι μπορεί να έχουν δήθεν συναινέσει είναι εσφαλμένη ονομασία. Οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου ισχυρίζονται ψευδώς ότι μπορούν να θεραπεύσουν κάτι που δεν είναι ασθένεια. Τα άτομα που αναζητούν τέτοιες πρακτικές συχνά οδηγούνται επίσης από την επικρατούσα προκατάληψη και μίσος κατά των ΛΟΑΤΚΙ στην κοινότητα ή την οικογένειά τους. Αυτοί είναι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα των ατόμων να παρέχουν ελεύθερη και πλήρως ενημερωμένη συγκατάθεση.
Ενώ οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου πραγματοποιούνται συχνά από ιδιωτικούς φορείς, αυτό δεν απαλλάσσει τα κράτη μέλη από τις θετικές τους υποχρεώσεις να διασφαλίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων στη δικαιοδοσία τους. Μεταξύ άλλων, τα κράτη είναι υποχρεωμένα να διασφαλίζουν ότι υπάρχει κατάλληλο νομικό πλαίσιο, ότι διερευνώνται αποτελεσματικά οι αξιώσεις για παραβιάσεις και ότι τα ένδικα μέσα είναι αποτελεσματικά και προσβάσιμα.
Θέλω επίσης να αναφερθώ στο επιχείρημα, που συχνά διατυπώνεται ψευδώς, ότι τα δικαιώματα στην ελευθερία της θρησκείας ή της έκφρασης (άρθρα 9 και 10 ΕΣΔΑ) όσων εφαρμόζουν και υποστηρίζουν πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου παραβιάζονται από κρατικές ενέργειες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων παρεμβάσεων. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι οι σωστά σχεδιασμένες απαγορεύσεις πρακτικών μεταστροφής δεν θα πρέπει να παρεμβαίνουν στο δικαίωμα να έχετε μια πεποίθηση ή να εκφράσετε γνώμη για τα ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα. Ωστόσο, σε αντίθεση με την ελευθερία να έχει κάποιος μια θρησκεία και να πιστεύει ή όχι, το δικαίωμα εκδήλωσης της θρησκείας ή των πεποιθήσεών του μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των άλλων, εάν αυτοί οι περιορισμοί προβλέπονται από το νόμο, αναγκαίο σε μια δημοκρατική κοινωνία και αναλογικό.
Πρόσφατη δυναμική στην αντιμετώπιση των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου στην Ευρώπη
Παρατήρησα αυξημένη επίγνωση των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου στην περιοχή μας και μια πρόσφατη ώθηση για την αντιμετώπισή τους.
Αρκετά κράτη μέλη και τοπικές αρχές έχουν υιοθετήσει ποινικές ή διοικητικές απαγορεύσεις, οι οποίες ποικίλλουν ως προς το εύρος, με τη συντριπτική πλειοψηφία να καλύπτουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου ή/και την έκφραση.
Η Μάλτα ήταν η πρώτη Ευρωπαϊκή χώρα που ενέκρινε απαγόρευση στις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου το 2016. Ο νόμος της Μάλτας απαγορεύει τις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου που διεξάγονται από οποιονδήποτε σε παιδιά και ευάλωτους ενήλικες, τις ακούσιες ή αναγκαστικές πρακτικές μεταστροφής και τη διαφήμιση τέτοιων πρακτικών. Η Μάλτα εξετάζει επί του παρόντος τροποποιήσεις στο νόμο που θα εισάγουν έναν ορισμό της διαφήμισης των πρακτικών μεταστροφής.
Η Γερμανία ενέκρινε την απαγόρευση της διαφήμισης και της διεξαγωγής πρακτικών μεταστροφής σε ανηλίκους το 2020.
Στην Ισπανία, ενώ δεν υπάρχει ακόμη απαγόρευση σε εθνικό επίπεδο, πολλές περιφέρειες και πόλεις έχουν θεσπίσει διοικητικές απαγορεύσεις στις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου που διεξάγονται από οποιονδήποτε, εναντίον οποιουδήποτε.
Τον Ιανουάριο του 2022, η Γαλλία απαγόρευσε τις πρακτικές μεταστροφής που πραγματοποιούνται από οποιονδήποτε τόσο σε παιδιά όσο και σε ευάλωτους ενήλικες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης εργαλείων ηλεκτρονικής επικοινωνίας, καθιστώντας επιπλέον επιβαρυντική περίσταση εάν η πρακτική ασκείται από κάποιον που έχει εξουσία σε ένα ανήλικο θύμα.
Η Ελλάδα* ακολούθησε το παράδειγμα τον Μάιο του 2022 με απαγόρευση όλων των πρακτικών μεταστροφής που πραγματοποιούνται σε παιδιά.
——
* Σημείωση t-zine: Η πληροφορία πως η Ελλάδα απαγόρευσε όλες τις πρακτικές μεταστροφής που πραγματοποιούνται σε παιδιά, είναι ανακριβής καθώς παραμένει παράθυρο ανοικτό όταν δίδεται συναίνεση σε ανήλικα πρόσωπα. Για λόγους ορθότητας, παραθέτουμε το σχετικό άρθρο του Ν. 4931/2022 για τις θεραπείες μεταστροφής:
——
Η Αλβανία, από την πλευρά της, έχει υιοθετήσει ιατρικές οδηγίες που απαγορεύουν τις πρακτικές μεταστροφής από ψυχολόγους.
Αρκετές επιπλέον απαγορεύσεις εξετάζονται επί του παρόντος από κυβερνήσεις ή κοινοβούλια στο Βέλγιο, την Κύπρο, τη Φινλανδία, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Ισπανία, την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ελπίζω ότι αυτά τα νομοσχέδια θα σημειώσουν ταχεία πρόοδο και θα εγκριθούν τους επόμενους μήνες. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή η τάση υπάρχει και σε παγκόσμιο επίπεδο, με αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο να έχουν πλέον υιοθετήσει νομοθεσία που απαγορεύει αυτές τις πρακτικές.
Με ενθαρρύνει επίσης να σημειώσω ότι αρκετές εθνικές δομές ανθρωπίνων δικαιωμάτων (όπως οι θεσμοί του Συνηγόρου, οι Εθνικοί Θεσμοί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και οι Φορείς Ισότητας) έχουν αρχίσει να εργάζονται για αυτό το θέμα, παίρνοντας σταθερή θέση και σε ορισμένες περιπτώσεις παρέχοντας καθοδήγηση στις κυβερνήσεις τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με την ανάγκη καταπολέμησης των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στην Πολωνία, τη Σκωτία και τη Γαλλία.
Παρά τη σαφή θετική δυναμική, γνωρίζω ότι η πρόοδος δεν είναι απλή και ότι ορισμένες προτεινόμενες απαγορεύσεις έχουν σταματήσει. Τόνισα πρόσφατα το γεγονός ότι, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η διαδικασία υιοθέτησης απαγόρευσης των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου αμαυρώθηκε από συζητήσεις σχετικά με τον αποκλεισμό των τρανς ανθρώπων από αυτήν. Όπως τονίστηκε στην έκθεση της επίσκεψής μου στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Ιούνιο-Ιούλιο 2022, όλα τα θύματα υποφέρουν εξίσου από πρακτικές μεταστροφής και ο αποκλεισμός των τρανς ανθρώπων θα ήταν επιβλαβής και μεροληπτικός. Ως εκ τούτου, χαιρετίζω την πρόσφατη ανακοίνωση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου ότι η απαγόρευση επί της οποίας επεξεργάζεται ότι θα τους περιλαμβάνει.
Προχωρώντας προς τα εμπρός: η ανάγκη για μια συνολική προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα για την εξάλειψη των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου
Οι τρέχουσες προσπάθειες των κρατών μελών να υιοθετήσουν νομικές απαγορεύσεις στις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου είναι μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη.
Αυτές οι απαγορεύσεις πρέπει να συνταχθούν με προσοχή και να είναι όσο το δυνατόν ακριβέστερες, ώστε να σέβονται την αρχή της ασφάλειας δικαίου και να συνάδουν με το πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι νομικές απαγορεύσεις είναι ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα, αλλά από μόνες τους είναι απίθανο να βάλουν ένα τέλος σε αυτές τις πρακτικές. Κατά την εξέταση του νομικού και πολιτικού τους πλαισίου για αυτό το θέμα, καλώ τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια συνολική προσέγγιση βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα:
Χαρτογράφηση του προβλήματος
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή έκφρασης φύλου που συμβαίνουν στην επικράτειά τους, προκειμένου να κατανοήσουν πλήρως την επικράτηση τους, από ποιον διενεργούνται και το προφίλ και την ηλικία των θυμάτων. Αυτές οι πληροφορίες θα διασφαλίσουν ότι οι απαγορεύσεις και οι απαντήσεις πολιτικής σχεδιάζονται με βάση την πραγματική πραγματικότητα και μπορούν να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικές.
Ευθύνη
Ακριβείς και εκτελεστές απαγορεύσεις: Οι νομικές απαγορεύσεις είναι σημαντικές σε πολλά επίπεδα. Πρώτα και κύρια, στέλνουν το σωστό μήνυμα στην κοινωνία ότι οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου είναι απαράδεκτες. Οι νομικές απαγορεύσεις διασφαλίζουν επίσης ότι είναι δυνατό να λογοδοτήσουν οι δράστες. Οι απαγορεύσεις πρέπει να περιλαμβάνουν έναν σαφή και ολοκληρωμένο ορισμό των πρακτικών μεταστροφής, που να καλύπτει πρακτικές που στοχεύουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό καθώς και την ταυτότητα φύλου και έκφραση φύλου. Δεδομένης της ποικιλίας των ρυθμίσεων στις οποίες πραγματοποιούνται αυτές οι πρακτικές, οι απαγορεύσεις θα πρέπει να απαγορεύουν τις πρακτικές μεταστροφής που πραγματοποιούνται από οποιονδήποτε. Με βάση τις θετικές υποχρεώσεις των κρατών βάσει της ΕΣΔΑ και την αμφίβολη φύση της συναίνεσης σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει λόγος για τα κράτη να απαγορεύσουν τις πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου που επηρεάζουν ενήλικες και ανηλίκους.
Ταυτόχρονα, οι απαγορεύσεις θα πρέπει να διευκρινίζουν ότι δεν στοχεύουν σε συμβουλευτική που στοχεύει πραγματικά στην υποστήριξη ενός ατόμου να διερευνήσει τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου του. Οι καλοσχεδιασμένες απαγορεύσεις θα καταστήσουν σαφές ότι στοχεύουν σε προσπάθειες αλλαγής, καταστολής ή εξάλειψης του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου κάποιου και, επομένως, δεν επηρεάζουν την ελεύθερη και νόμιμη έκφραση απόψεων που σχετίζονται με ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα. Μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο ποινικής ή/και αστικής ευθύνης, ιδίως όσον αφορά τους επαγγελματίες υγείας. Η τιμωρία πρέπει να είναι ανάλογη με τις πράξεις και τη ζημιά που έχει γίνει. Οι εθνικές αρχές θα μπορούσαν να εξετάσουν χρήσιμα τη σύνταξη κατευθυντήριων γραμμών για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής εφαρμογής αυτών των νομικών απαγορεύσεων.
Διαφήμιση: Για να αποτραπεί η συνέχιση της στόχευσης ανθρώπων από εκείνους που εφαρμόζουν πρακτικές μεταστροφής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να απαγορεύουν τη διαφήμιση πρακτικών μεταστροφής. Αυτό είναι κρίσιμο δεδομένης της ταχείας ανάπτυξης του Διαδικτύου και των τεχνολογιών της πληροφορίας με ευρεία εμβέλεια. Ως προς αυτό, σημειώνω με ικανοποίηση την απόφαση της πλατφόρμας κοινωνικών μέσων Instagram να απαγορεύσει τη διαφήμιση των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου.
Συμμετοχή, υποστήριξη και αποκατάσταση των θυμάτων
Εκτός από την αποτροπή της πραγματοποίησης πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου και την προσαγωγή των δραστών στη δικαιοσύνη, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε τις ανάγκες των θυμάτων. Θα πρέπει να ζητείται η γνώμη των θυμάτων και των οργανώσεων υποστήριξής τους κατά τον σχεδιασμό των πολιτικών των κρατών για την καταπολέμηση των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου. Θα πρέπει να διευκολύνεται η πρόσβαση των θυμάτων στη δικαιοσύνη και τις αποζημιώσεις. Επιπλέον, θα πρέπει να διατεθεί δημόσια χρηματοδότηση για μέτρα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και αποκατάστασης.
Απονομιμοποίηση των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου στην κοινωνία
Είναι σημαντικό για τα κράτη να αντιμετωπίσουν τον πολιτικό ή κοινωνικό λόγο κατά των ΛΟΑΤΚΙ που παρουσιάζει τους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους ως αποκλίνοντα ή μη φυσιολογικά, επειδή μια τέτοια ρητορική είναι πιθανό να καλλιεργήσει μια κουλτούρα στην οποία οι ΛΟΑΤΚΙ άνθρωποι αναγκάζονται ή αισθάνονται πίεση να υποβληθούν σε πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν μέτρα για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με τις βλάβες που προκαλούν οι πρακτικές μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου.
Από αυτή την άποψη, οι επίσημες δηλώσεις εκπροσώπων των αρχών μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, μαζί με εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού και ολοκληρωμένη σεξουαλική εκπαίδευση στα σχολεία.
Οι πληροφορίες που βασίζονται στην επιστήμη σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, και τον αντίκτυπο των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου, θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται στην εκπαίδευση και κατάρτιση επαγγελματιών ψυχικής υγείας και άλλων σχετικών ιατρών.
Οι διαφορετικοί σεξουαλικοί προσανατολισμοί και οι ταυτότητες φύλου ή εκφράσεις φύλου δεν πρέπει να καταπιέζονται ή να αλλάζουν. Αποτελούν έκφραση της πλούσιας ποικιλομορφίας των ανθρώπινων όντων.
Καλώ τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για την εξάλειψη των πρακτικών μεταστροφής του σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή έκφρασης φύλου.
Πρέπει όλοι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για έναν κόσμο απαλλαγμένο από διακρίσεις και προκαταλήψεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπων, έτσι ώστε οι πρακτικές μεταστροφής να αναγνωρίζονται τελικά ως προς αυτό που είναι: μια επιβλαβής απάτη.
Ντούνια Μιγιάτοβιτς
© T-zine.gr – μετάφραση από την ιστοσελίδα της Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
– Ακολουθείστε την ιστοσελίδα στο facebook του t-zine.
Ποια είναι η αντίδρασή σας;
