Ελλάδα: Παρασκευή, 22 Αυγούστου 2014 | 14:01
Συνέντευξη στον Βύρων Κριτζά | Popaganda
Φωτογραφίες: Άγγελος Χριστοφιλόπουλος
Μαρίνα Γαλανού: «Θέλω μια κοινωνία όπου οι τρανς θα αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι. Ελπίζω να τη θέλετε κι εσείς»
«Όπου τρανς και έξωση» ήταν ο περιεκτικός τίτλος γνωστής ελληνικής εφημερίδας που έριχνε προ ημερών φως σε ένα περιστατικό ντροπής: Οι ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας όπου επρόκειτο να στεγαστεί το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών θέλησαν να το διώξουν, με την πρόχειρη δικαιολογία ότι το καταστατικό τους δεν επιτρέπει τη στέγαση σωματείων και συλλόγων. Η υπόθεση κινήθηκε δικαστικά, αλλά εντάξει, η ουσία είναι ότι δεν τους ήθελαν τους ανθρώπους – ποιο δικαστήριο θα το αλλάξει αυτό;
Όμως, γιατί δεν τους ήθελαν; Η Πρόεδρος του Σωματείου, η Μαρίνα Γαλανού, δεν υπήρξε ποτέ προκλητική. Δεν υπήρξε καν μέρος αυτού του «ρατσισμού από την ανάποδη» που πολλές κοινωνικά αδύναμες ομάδες αντιτάσσουν συνειδητά ή ασυνείδητα σαν αντίδραση στη μη αφομοίωση τους. Είτε ως εκδότρια των βιβλίων του Πολύχρωμου Πλανήτη, είτε ως άνθρωπος που απλά κι ανώνυμα βιώνει καθημερινά μικρές και μεγάλες απορρίψεις, παραμένει δραστήρια, μάχιμη και «σοβαρή» – όσο χαζό κι αν ακούγεται αυτό το τελευταίο, όντας προφανέστατα άσχετο με την ταυτότητα φύλου ενός ανθρώπου.
Πέρασε λίγος καιρός και η Μαρίνα Γαλανού μίλησε στην Popaganda τώρα που το περιστατικό ξεχάστηκε. Ούτως ή άλλως, μεμονωμένο δεν ήταν.
Θα σας πω κάτι με το χέρι στην καρδιά: Δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα με τις τρανς. Αν όμως ερχόταν μια τρανς να νοικιάσει το σπίτι μου, θα το σκεφτόμουν δεύτερη φορά – κι ας ξέρω πως είναι εντελώς παράλογο. Έχω πρόβλημα;
Ελπίζω το ερώτημά σας να είναι απλά μία προβοκατόρικη εισαγωγή για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον στους αναγνώστες. Αλλιώς θα πρέπει να σας ζητήσω ν’ αλλάξουμε ρόλους και να σας ρωτήσω γιατί αφού αναγνωρίζετε ότι είναι εντελώς παράλογο λέτε ότι θα το σκεφτόσασταν δεύτερη φορά. Τι είναι αυτό που θα σας έκανε να το σκεφτείτε δεύτερη φορά; Αν πράγματι μου το λέτε με το χέρι στην καρδιά, τότε δεν μπορώ παρά να παραδεχτώ, ορθολογικά σκεπτόμενη, ότι έχετε πρόβλημα – πράγμα που δε θα με εξέπλησσε, αφού οι προκαταλήψεις δεν λείπουν κι από ανθρώπους που λένε ότι δεν έχουν «απολύτως κανένα πρόβλημα».
«Θεωρούν εκ προοιμίου ότι μια γυναίκα ασκεί πορνεία, απλά και μόνο επειδή είναι τρανς» δηλώσατε σχετικά με το πρόσφατο περιστατικό έξωσης. Γιατί πιστεύετε συμβαίνει αυτό; Τι είναι αυτό που δημιουργεί αυτή τη γελοία παρεξήγηση;
Δεν το έβγαλα από την κοιλιά μου. Στην προηγούμενη περίπτωση που επιχειρήσαμε να νοικιάσουμε έδρα για το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (αναγνωρισμένη συλλογικότητα που εκπροσωπεί τους τρανς ανθρώπους), αυτό ακριβώς μας ειπώθηκε. Κατά λέξη μας ειπώθηκε: «Δεν μπορούμε να νοικιάσουμε σε τραβεστί γιατί είναι υπόκοσμος και θα μας φέρνουν εδώ τους νταβατζήδες τους». Το πρόβλημα άρνησης μίσθωσης σε τρανς ανθρώπους είναι πολύ συνηθισμένο. Ε, όπως καταλαβαίνετε αυτό δεν μπορεί να συμβαίνει στην αναγνωρισμένη συλλογικότητα που εκπροσωπεί τους τρανς ανθρώπους. Το ΣΥΔ διεκδικεί να μπουν στην κεντρική πολιτική σκηνή τα ζητήματα αποκλεισμού, διακρίσεων, βίας και μισαλλοδοξίας που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι, για τον πολύ απλό λόγο ότι πρόκειται για ανθρώπινα δικαιώματα. Εκπρόσωποι του ΣΥΔ συνομιλούν με πολιτικά κόμματα, θέτουν την τρανς ατζέντα στην πολιτική σκηνή, πρόσφατα συμμετείχαμε στην επιτροπή της Βουλής για την διαμόρφωση του αντιρατσιστικού νόμου. Δεν μπορεί να είναι αποδεκτό να μας αρνούνται τη στέγαση.
Μπαίνετε καθόλου στο μυαλό και την καρδιά τους, στην προσπάθεια να δείτε τι προκαλεί αυτή την αδικαιολόγητη αποστροφή;
Δεν μπορώ να κάνω ψυχανάλυση στον καθένα. Εγώ το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σκέφτομαι και να μιλώ ορθολογικά. Δεν παραγνωρίζω ότι πολλές τρανς γυναίκες που είναι αποκλεισμένες από τον χώρο της εργασίας ασκούν σεξουαλική εργασία – και αυτό είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί πολιτικά ώστε να αρθούν οι αποκλεισμοί από την εργασία. Αλλά δεν μπορούν να αποδίδονται συλλογικά χαρακτηριστικά, ούτε αυτό μπορεί να θεωρείται ότι ισχύει εκ των προτέρων. Και σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να είναι αποδεκτό οι τρανς άνθρωποι να περνούν τα χίλια μύρια όσα για να ενοικιάσουν ένα σπίτι και να αποδεικνύουν ότι δεν είναι ελέφαντες.
Η σεξουαλικότητα μιας τρανς έχει κάποια διαφορά με αυτή μιας οποιαδήποτε γυναίκας;
Ας μιλήσουμε καλύτερα για τρανς ανθρώπους. Γιατί υπάρχουν τρανς γυναίκες, αλλά και τρανς άντρες που ακολουθούν την αντίστροφη πορεία μετάβασης. Πρώτ’ απ’ όλα θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι διαφορετικό πράγμα ο σεξουαλικός προσανατολισμός (σεξουαλικότητα όπως είπατε) και εντελώς διαφορετικό πράγμα η ταυτότητα και έκφραση φύλου. Η ταυτότητα φύλου αφορά το πώς βιώνει ένας άνθρωπος το φύλο του∙ είναι η εσωτερική αντίληψη και αίσθηση για το φύλο, είναι ο τρόπος που κοινωνικοποιείται ένας άνθρωπος σε σχέση (και απέναντι) στην έμφυλη (ή μη) ταυτότητά του. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι τούτο δεν είναι επιλογή, είναι εσωτερική, έμφυτη αίσθηση. Η ταυτότητα και έκφραση φύλου (ή αλλιώς το κοινωνικό φύλο) είναι η έννοια που προσδιορίζει με ακρίβεια τους τρανς ανθρώπους. Είναι όμως απέναντι στο φύλο, όχι την σεξουαλικότητα. Τώρα, όσον αφορά την σεξουαλικότητα, υπάρχουν τρανς άνθρωποι που έλκονται από ανθρώπους που είναι του ιδίου ανατομικού φύλου, ή και διαφορετικού, ή ακόμη μπορεί και να είναι αμφισεξουαλικοί. Σε κάθε περίπτωση, η σεξουαλικότητα δεν είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει τους τρανς ανθρώπους, αλλά η ταυτότητα φύλου τους.
Γκουγκλάροντας τη λέξη «τρανσέξουαλ» να δω τι θα μου βγάλει, βρήκα αναπαραγμένη σε δεκάδες blogs και sites τη φράση «ΣΟΚ! Δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ έκανε αλλαγή φύλλου». Γιατί «πουλάει» ο διεμφυλισμός;
Θα μου επιτρέψετε να σας πω, ότι σε μεγάλο βαθμό η αγγλική λέξη transsexual, δεν είναι αποδεκτή, πλέον, από ένα μέρος της τρανς κοινότητας. Αυτό διότι στο δεύτερο συνθετικό της βρίσκεται η αγγλική λέξη sex που αναφέρεται στο ανατομικό (ή βιολογικό όπως λανθασμένα λέγεται) φύλο. Η πλειοψηφία λοιπόν των τρανς ανθρώπων, δεν επιθυμεί να χαρακτηρίζεται από το ανατομικό φύλο. Όπως σας είπα και προηγουμένως, η έννοια που χαρακτηρίζει τους τρανς ανθρώπους είναι η ταυτότητα φύλου, το κοινωνικό φύλο – στ’ αγγλικά gender. Γι’ αυτό ακριβώς χρησιμοποιείται ο όρος transgender, που στα ελληνικά έχει μεταφραστεί διεμφυλικός/ή, ή τρανς άνθρωπος/γυναίκα/άντρας/κοινότητα κτλ. Επί της ουσίας του ερωτήματος, εδώ θίγετε θέμα που αφορά την ελληνική δημοσιογραφία, που συχνά επιλέγει όταν αναφέρεται σε τρανς (ή και γκέι) θέματα να το κάνει με τρανσφοβικό τρόπο. Κατ’ αρχήν δεν «πουλάει». Ελάχιστα θέματα που αφορούν την διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων για την τρανς κοινότητα θα δει κανείς στον ελληνικό Τύπο. Εμείς συχνά στέλνουμε δελτία τύπου μας, σε όλες τις εφημερίδες και τα ΜΜΕ. Σπανίως βρίσκουμε κάτι δημοσιευμένο. Ο ελληνικός Τύπος εν πολλοίς αδιαφορεί. Ελάχιστες οι εξαιρέσεις. Τι θεωρείτε ότι «πουλάει»;
Tο «σοκ». Ακόμα κι αν δεν ξέρουμε ποιος είναι αυτός που σοκάρεται τελικά…
Πρώτ’ απ’ όλα οι τρανς άνθρωποι συχνά αναφέρονται στο λάθος γένος και φύλο. Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στα ΜΜΕ περίπτωση τρανς άντρα αστυνομικού, που αναφερόταν ως «αστυνομικίνα». Γενικά ο τρόπος που αναφέρεται –ελάχιστες φορές– ο Τύπος σε τρανς ανθρώπους, είναι επιθετικός και χωρίς σεβασμό, με κάποιες εξαιρέσεις. Γιατί θα πρέπει να θεωρείται σοκ ότι ένας τρανς άνθρωπος εργάζεται ως δημοσιογράφος δηλαδή; Γιατί θα πρέπει να θεωρείται πρόβλημα ότι ένας τρανς άντρας μπορεί να είναι αστυνομικός ή και δικαστικός ή να έχει οποιαδήποτε εργασία όπως εσείς, όπως όλοι οι άνθρωποι; Γιατί, επί παραδείγματι, το ΕΣΡ, έριξε πρόστιμο σε τηλεοπτική εκπομπή επειδή εμφανίστηκε μία τρανς γυναίκα; Αν θέλετε, γκουγκλάρετε στα αγγλικά την λέξη transgender σε αγγλόφωνα ΜΜΕ. Θα δείτε την μέρα με την νύχτα. Θα δείτε πολύ σοβαρά πολιτικά άρθρα στην Huffigton Post, στην New York Times, στην Whashighton Blade, τους LA Times, σε κεντρικές εφημερίδες και Μέσα που αναδεικνύουν τα προβλήματα αποκλεισμού και διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι, ως θέματα της κεντρικής πολιτικής ατζέντας. Γιατί πολύ απλά στον δυτικό κόσμο, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι θέματα της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Και κάντε από μόνος σας τη σύγκριση με τον ελληνικό Τύπο – τις πιο πολλές φορές είναι επιπέδου κουτσομπολιού ή ροζ δημοσιογραφίας. Ο Ομπάμα, ξέρετε, λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, διόρισε ως ειδική σύμβουλό του σε θέματα εμπορίου την Amanda Simpson, τρανς γυναίκα. Στην καθ’ ημάς Ευρωπαϊκή Ένωση, η Anna Grodzka, τρανς γυναίκα, είναι βουλευτίνα στην συντηρητική Πολωνία.
Μπορείτε να αναφέρετε περιστατικά στα οποία βιώσατε κοινωνικό ρατσισμό σε προσωπικό επίπεδο;
Ναι, βεβαίως μπορώ να σας αναφέρω. Πριν από χρόνια, έχασα μία πολύ σημαντική δουλειά ενώ την είχα ήδη αναλάβει και η εταιρία ήταν πολύ ευχαριστημένη από τις υπηρεσίες. Όταν έγινε γνωστό ότι είμαι τρανς, έχασα τη δουλειά ενώ είχα επενδύσει αρκετά χρήματα σ’ αυτήν και ξαφνικά βρέθηκα να χρωστάω χρήματα παντού. Όταν το 2004 χρειάστηκε να ενοικιαστεί χώρος για το βιβλιοπωλείο μου, τον Πολύχρωμο Πλανήτη, δεν πέρασαν πέντε λεπτά που αναρτήθηκε στην είσοδο η ταμπέλα (που έγραφε «γκέι, λεσβιακή αμφί και τρανς λογοτεχνία) και ένοικοι της πολυκατοικίας διαμαρτύρονταν γιατί θα άνοιγε ένα βιβλιοπωλείο μ’ αυτόν τον χαρακτήρα. Πάμπολλες φορές αντιμετώπισα πρόβλημα για να ενοικιάσω σπίτι και αναγκάστηκα να βάλω τη μητέρα μου να εμφανιστεί ως ενοικιάστρια. Πρόσφατα όπως γνωρίζετε συνέβη το ίδιο όταν το ΣΥΔ ενοικίασε γραφείο. Και πολλά πολλά ακόμη, ουκ έστιν ο αριθμός.
Ακούτε ακόμα ιστορίες ξυλοδαρμών στα καλά του καθουμένου;
Στην πρόσφατη έκθεση του Δικτύου για τη Ρατσιστική Βία, ανάμεσα σε περίπου 166 περιστατικά ρατσιστικής βίας και διακρίσεων, τα 16 αφορούσαν τρανς ανθρώπους (τα υπόλοιπα μετανάστες). Προσέξτε, αυτά είναι που επίσημα καταγγέλθηκαν και καταγράφηκαν. Από αυτά θα ξεχωρίσω τα ακόλουθα: Περιστατικό κατά τρανς μαθήτριας που δέχτηκε ακραίες διακρίσεις, εκφοβισμούς, την περιέλουσαν με βενζίνη και παραλίγο να την κάψουν ζωντανή και η διεύθυνση του σχολείου σφύριζε αδιάφορα (η υπόθεση παρουσιάστηκε και σε σχετική εκπομπή του Τσίμα για το σχολικό μπούλιγνκ). Περιστατικό, όπου μία ομάδα ανθρώπων με μαύρα μπλουζάκια και εμφάνιση που παρέπεμπε σε τραμπούκους της ΧΑ, περικύκλωσαν μία τρανς γυναίκα, την έβγαλαν με τη βία απ’ το αυτοκίνητό της, την ξυλοκόπησαν και της έσπασαν το μπαρμπρίζ του αυτοκινήτου. Περιστατικό κατά τρανς γυναίκας που την κτύπησαν στον σταθμό μετρό «Πανεπιστημίου».
Η Ελλάδα είναι πίσω σε σχέση με άλλες χώρες όσον αφορά το νομικό πλαίσιο;
Εξαρτάται με ποιες χώρες θέλουμε να συγκρινόμαστε. Αν θέλουμε να συγκρινόμαστε με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα είναι πολύ πίσω. Στην κατάταξη της ILGA (International Lesbian & Gay Association), στην έκθεση του 2013, με άριστα το 10 η Ελλάδα έπαιρνε 2. Αυτό τα λέει όλα. Για την ακρίβεια ως προς τα τρανς δικαιώματα, η ταυτότητα φύλου μπήκε για πρώτη φορά στο ελληνικό δικαιϊκό σύστημα τον Μάρτιο του 2013, στη νομοθεσία για την προστασία από τα εγκλήματα μίσους (ως επιπλέον επιβαρυντική περίπτωση θα πρέπει να διερευνάται το ρατσιστικό κίνητρο και για λόγους ταυτότητας φύλου). Επίσης πριν τρεις εβδομάδες, στον νόμο για την αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, προστέθηκε η ταυτότητα φύλου σε άρθρο για τη διερεύνηση ρατσιστικού κινήτρου ως προς την αστυνομική αυθαιρεσία. Αυτές είναι δύο μοναδικές νομοθεσίες στην Ελλάδα που αναφέρεται η ταυτότητα φύλου, δηλαδή οι τρανς άνθρωποι. Πριν το Μάρτιο του 2013 δεν υπήρχε απολύτως τίποτα!
Ποιο είναι το βασικότερο ζήτημα της τρανς κοινότητας;
Η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου. Ή, για να το πούμε σε απλά ελληνικά, η δυνατότητα αλλαγής των εγγράφων των τρανς ανθρώπων, χωρίς την προϋπόθεση επέμβασης ή άλλων προϋποθέσεων στείρωσης. Για να το κάνω πιο λιανά, εδώ βρίσκονται οι αιτίες των περισσότερων διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι. Διότι όταν στα έγγραφά μου αναφέρομαι ως «άντρας», ενώ η εμφάνισή μου είναι γυναικεία, από εδώ ξεκινούν όλες οι διακρίσεις. Ένας εργοδότης, δεν μπορεί να προσλάβει μία τρανς γυναίκα όταν τα έγγραφά της είναι αντρικά. Συχνά έχουν καταγγελθεί περιστατικά που ένας τρανς άνθρωπος πάει να συναλλαγεί σε κάποια δημόσια υπηρεσία (ταχυδρομείο, τράπεζα κ.α.) και περιφέρουν την ταυτότητά του και γίνεται περίγελος. Από εδώ ξεκινά ο αποκλεισμός από τον χώρο της εργασίας, που έχει επακόλουθο τον αποκλεισμό από την ασφάλιση και την υγεία. Όπως συχνά λέμε, η δυνατότητα αλλαγής των εγγράφων, όπως γίνεται σε μία σειρά χωρών της Ε.Ε. (Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία, Ολλανδία κ.α.), είναι το διαβατήριο για την ενσωμάτωση των τρανς ανθρώπων και την άρση των αποκλεισμών. Δεύτερον, η νομοθεσία κατά των διακρίσεων. Πρέπει να προστεθεί η ταυτότητα φύλου ως έδαφος απαγόρευσης των διακρίσεων στον χώρο της εργασίας, της παροχής υπηρεσιών, της ασφάλισης, της υγείας, της στέγασης. Και σε μία σειρά ακόμη νομοθεσιών, που θα πρέπει να σας κάνω ένα μακρύ κατάλογο.
Το γεγονός ότι είδαμε μία τρανσέξουαλ (Μίνα Ορφανού) να πρωταγωνιστεί σε σπουδαία ελληνική ταινία και να βραβεύεται, δεν είναι μια κάποια πρόοδος;
Αναμφίβολα. Κανείς δεν είπε ότι είμαστε ακόμη στη δεκαετία του ’50, η ελληνική κοινωνία έχει προχωρήσει. Μόνο που αυτό γίνεται με βήματα χελώνας και σε πλήρη αναντιστοιχία με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κοιτάξετε να δείτε, θα πρέπει να επιλέξουμε κάποτε σ’ αυτή τη χώρα, τι είδους χώρα θέλουμε να έχουμε. Αν θέλουμε να είμαστε μία πραγματικά ευρωπαϊκή κοινωνία, ή όχι. Για μένα αυτό είναι πολύ πιο σοβαρό και επιτακτικό ερώτημα, ακόμη κι απ’ την οικονομική κρίση. Γιατί αυτό θα είναι το κλειδί να απαντήσουμε και σε πολλά ακόμη ερωτήματα. Επειδή όμως αναφέρατε την Μίνα Ορφανού, θα σας παραπέμψω να αναζητήσετε συνέντευξή της στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ, στην εκπομπή JOY. Εκεί, η ίδια ανέφερε ότι στην απονομή των βραβείων για την ταινία Στρέλλα, όπου πήρε το βραβείο 1ου γυναικείου ρόλου, ένοιωσε μεγάλη απογοήτευση όταν από 3.000 κόσμου πήγαν και της έδωσαν συγχαρητήρια δέκα άτομα. Πήρε απλά το βραβείο της κι έφυγε. Σας λέει κάτι αυτό;
Εσείς πώς αναδειχτήκατε «επικεφαλής» των τρανς στην Ελλάδα; Δεν έπαιρνε κανείς άλλος το θάρρος ή υπήρξε μια σιωπηλή αποδοχή από το περιβάλλον σας, την οποία θελήσατε να αξιοποιήσετε;
Τον Μάρτιο του 2010, ιδρύθηκε το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, που ακολουθώντας όλες τις νόμιμες διαδικασίες αναγνωρίστηκε ως μη κερδοσκοπικό σωματείο εθελοντικού χαρακτήρα, με κύριο σκοπό την κατάργηση των διακρίσεων και την διεκδίκηση της ισονομίας για τους τρανς ανθρώπους. Όπως προβλέπει η νομοθεσία και το καταστατικό μας, κάθε δύο χρόνια γίνονται εκλογές ανάμεσα στα μέλη μας για πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Είμαι εκλεγμένο λοιπόν μέλος του ΔΣ του ΣΥΔ και είμαι ισότιμη ανάμεσα στα υπόλοιπα τέσσερα μέλη του ΔΣ. Απλά, ως Πρόεδρος, έχω την ευθύνη της δημόσιας εκπροσώπησης. Τίποτε παραπάνω. Καμία «σιωπηλή αποδοχή», οι διαδικασίες είναι δημόσιες και απόλυτα διάφανες. Κάνουμε κάθε φορά δημόσιο απολογισμό, τόσο για τα πεπραγμένα, όσο και οικονομικό απολογισμό. Το γεγονός ότι έχω έναν συγκεκριμένο ρόλο είναι ευθύνη για μένα και όχι κάποιο προνόμιο, εθελοντισμό κάνω. Αφιερώνω αρκετές ώρες την ημέρα σ’ αυτό διότι το νοιώθω ως εσωτερική ανάγκη. Είμαι τρανς, οι τρανς είναι η κοινότητά μου. Κάποτε οι τρανς πρέπει να ζήσουν όπως όλοι οι άνθρωποι με τα ίδια δικαιώματα στην εργασία, στην ασφάλιση, την εκπαίδευση – παντού.
Πότε ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τις εκδόσεις του Πολύχρωμου Πλανήτη; Για ποιο πράγμα είστε περισσότερο περήφανη σχετικά με αυτή την προσπάθεια;
Ξεκίνησε το 2004. Σε άλλες χώρες της Δύσης, υπάρχουν βιβλιοπωλεία ή εκδόσεις με εξειδίκευση στην γκέι, λεσβιακή, και τρανς λογοτεχνία από τη δεκαετία του ’80. Ο πρώτος ΛΟΑΤ εκδοτικός οίκος έγινε στις ΗΠΑ το 1976, αν δεν κάνω λάθος. Είμαι περήφανη για το γεγονός ότι υπάρχει κατ’ αρχήν ένας εκδοτικός οίκος και βιβλιοπωλείο που εξειδικεύεται στην ΛΟΑΤ θεματική. Έχουμε κάνει στο βιβλιοπωλείο μας πάνω από 70 παρουσιάσεις βιβλίων, έναν διαγωνισμό διηγήματος και προχωράμε σε ένα αβέβαιο τοπίο για το βιβλίο, αλλά παρ’ όλα αυτά, προχωράμε σύμφωνα με τις δυνατότητές μας.
Δεν θα μπορούσε κάποιος να πει πως η ένας τέτοιος εκδοτικός οίκος ουσιαστικά ομαδοποιεί αδύναμες κοινωνικά μειονότητες αντί να τις αντιμετωπίζει επί ίσοις όροις;
Κάθε άλλο, ο στόχος είναι ο ακριβώς αντίθετος. Το άνοιγμα προς την κοινωνία, όχι η περιχαράκωση. Κατ’ αρχήν το βιβλιοπωλείο και ο εκδοτικός μας οίκος, δεν απευθύνεται μόνο στους ΛΟΑΤ, αλλά σε όλους τους ανθρώπους. Είμαι σίγουρη ότι ο Genet, ο Wilde, ο Burroughs ή πιο σύγχρονοι όπως ο Hollinghurst, η Sarah Waters, η Ali Smith, αφορούν όλους τους ανθρώπους. Απλά σε ένα εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο, μπορεί κάποιος να βρει συγκεντρωμένη όλη την ΛΟΑΤ βιβλιογραφία, χωρίς να ψάχνει ανάμεσα σε όλα τα άλλα. Αυτή είναι η λογική όλων των εξειδικευμένων βιβλιοπωλείων ή εκδοτικών οίκων. Δεύτερον, πολλά νέα παιδιά ή ακόμη και μεγαλύτεροι, ντρέπονται να πάνε σε ένα βιβλιοπωλείο να ζητήσουν αυτό που θέλουν, λόγω των προκαταλήψεων. Υπάρχει και αυτό, ξέρετε, στην Ελλάδα. Δεν είμαστε αγγελική κοινωνία. Τρίτον, όσον αφορά τις εκδόσεις συγκεκριμένα, γνωρίζω περιπτώσεις συγγραφέων που το περιεχόμενο του βιβλίου τους θεωρήθηκε «πολύ γκέι», για να το πω έτσι – και δεν εκδόθηκε ποτέ. Ο Πολύχρωμος Πλανήτης ήρθε να καλύψει κάποιες συγκεκριμένες ανάγκες, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας και σύμφωνα με τα δικά μας κριτήρια πάντα.
Το καλό βιβλίο δεν θα βρει διόδους όποια κι αν είναι η θεματική του;
Όσον αφορά τα γκέι, λεσβιακά και τρανς θέματα, στην ελληνική κοινωνία δίνεται συχνά η εντύπωση του «ροζ», ας το πούμε έτσι. Πριν χρόνια όταν είχε έρθει ο Hollinghurst στην Ελλάδα, ένα από τα ερωτήματα που του τέθηκαν ήταν αν νοιώθει γκέι συγγραφέας και αν τα βιβλία του πρέπει να υπάρχουν σε γκέι sections ή σε όλα τα ράφια. Απάντησε ότι γράφει λογοτεχνία και θέλει τα βιβλία του να βρίσκονται παντού, παράλληλα όμως θέλει να βρίσκονται και σε γκέι sections και γκέι βιβλιοπωλεία και το θεωρεί αυτό εξίσου σημαντικό. Εγώ όμως θα το επέκτεινα παραπέρα, αν θέλετε. Πολλοί ας πούμε λένε ότι είναι περιχαράκωση να υπάρχουν γκέι μαγαζιά διασκέδασης. Εσείς φαντάζομαι θεωρείτε αυτονόητο να αγκαλιάσετε και να φιλήσετε τη σύντροφό σας και δε νομίζω ποτέ να σας πει κανείς τίποτε αν το κάνετε οπουδήποτε. Την ίδια ανάγκη έχουν και οι γκέι, λεσβίες, αμφί, τρανς, να δείξουν τη συντροφικότητά τους σε ένα χώρο που νοιώθουν ασφαλείς, σε ένα γκέι μαγαζί. Αν το κάνουν κάπου αλλού, μπορεί να γίνουν αντικείμενο χλεύης, παρενοχλήσεων ή/και βίας. Εσείς αυτό το θεωρείτε περιχαράκωση; Εγώ πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να υπάρχουν επιχειρήσεις που να παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες σε ΛΟΑΤ ανθρώπους χωρίς να κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν προκαταλήψεις. Μακάρι κάποια στιγμή να πάψει να υπάρχει αυτή η ανάγκη, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε φτάσει εκεί, στην τελειωτέρα –κατά Καβάφη– κοινωνία.
Στο τέλος της μέρας, αισθάνεστε ποτέ πως η κοινωνία σας έχει αποδεχτεί και σας αγκαλιάζει ή νιώθετε μονίμως πως η αποδοχή αυτή είναι ένα στοίχημα που καλείστε να κερδίζετε καθημερινά;
Αισθάνομαι ότι η ζωή είναι ένας διαρκής αγώνας για όλους τους ανθρώπους. Για κοινωνικές ομάδες όπως οι τρανς, αυτός ο αγώνας είναι πολύ πιο σκληρός, γιατί δεν είναι ισότιμος. Το θέμα δεν είναι προσωπικό, να σας απαντήσω για τον εαυτό μου – και δεν με πολυενδιαφέρει να το κάνω. Θέλω μια κοινωνία που οι τρανς θα μπορούν να βρίσκονται ισότιμα στο παιχνίδι αυτό. Που θα μπορείτε να πάτε σε μία τράπεζα, στον γκισέ ενός ταχυδρομείου, σε μία οποιαδήποτε δημόσια ή ιδιωτική υπηρεσία και να σας εξυπηρετήσει μία τρανς γυναίκα ή ένας τρανς άντρας. Που οι νεαροί τρανς άνθρωποι θα μπορούν να τελειώνουν κανονικά το σχολείο τους χωρίς να γίνονται αντικείμενο εκφοβισμών και παρενοχλήσεων ή και βίας και δε θα αναγκάζονται να το παρατήσουν. Που θα υπάρχουν όπως σε όλες τις χώρες του κόσμου εξειδικευμένες κλινικές και γιατροί που θα εντάσσονται στο εθνικό σύστημα υγείας που θα μπορούν να παρέχουν με σεβασμό υπηρεσίες υγείας και επαναπροσδιορισμού στους τρανς ανθρώπους και θα καλύπτουν ασφαλιστικά τις επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού. Που η αστυνομία δεν θα αυθαιρετεί σε βάρος των τρανς. Θέλω μια κοινωνία όπου οι τρανς θα αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι, με όλα τα δικαιώματα που όλοι οι άνθρωποι τα θεωρούν αυτονόητα. Ελπίζω να τη θέλετε κι εσείς.
Πηγή: popaganda.gr 03.05.2014
Ποια είναι η αντίδρασή σας;
